Waarom wel of geen asbestinventarisatie?

Asbest is jarenlang een populair bouwmateriaal geweest vanwege zijn sterke en brandwerende eigenschappen. Hoewel het gebruik inmiddels verboden is, zit asbest nog steeds in veel gebouwen die voor 2001 zijn gebouwd. Bij renovatie- of sloopwerken komt vaak de vraag naar voren: is een asbestinventarisatie nodig of niet? In dit artikel leggen we uit wat een asbestinventarisatie inhoudt, waarom het vaak verplicht is en wat de risico’s zijn als je deze stap overslaat.

Wat is een asbestinventarisatie?

Een asbestinventarisatie is een officieel onderzoek uitgevoerd door een erkend deskundige. Hierbij wordt nagegaan of een gebouw of constructie asbest bevat, waar het zich bevindt en in welke staat het materiaal verkeert. Het resultaat wordt vastgelegd in een rapport dat later gebruikt kan worden bij de veilige verwijdering van asbest.

Waarom een asbestinventarisatie wél uitvoeren?

1. Wettelijke verplichting

In België is een asbestinventarisatie in veel gevallen verplicht. Werkgevers moeten bijvoorbeeld voor elke werkplek die vóór 2001 gebouwd is, een inventaris hebben. Ook bij verkoop van een woning gebouwd voor 2001 is een geldig asbestattest verplicht.

2. Bescherming van gezondheid

Asbestvezels zijn schadelijk zodra ze vrijkomen. Zonder inventarisatie weet je niet of er asbest aanwezig is en loop je het risico dat werknemers, bewoners of aannemers blootgesteld worden. Een inventaris voorkomt dat er onbewust gevaarlijke situaties ontstaan.

3. Efficiëntie bij verbouwingen of sloop

Met een duidelijk inventarisatierapport weet een aannemer vooraf waar asbest zich bevindt. Dit voorkomt vertragingen tijdens de werken en maakt het mogelijk om de kosten en aanpak nauwkeurig in te schatten.

4. Juridische zekerheid

Een inventaris biedt bescherming tegen mogelijke aansprakelijkheden. Zonder inventaris riskeer je boetes of juridische gevolgen wanneer blijkt dat er onveilig met asbest is omgegaan.

Waarom géén asbestinventarisatie uitvoeren?

Hoewel een inventarisatie veel voordelen biedt, zijn er situaties waarin het niet verplicht of minder noodzakelijk is.

• Gebouwen na 2001: aangezien asbest dan verboden was, is de kans zeer klein dat er asbest aanwezig is.

• Geen plannen voor verbouwing of sloop: in een goed onderhouden gebouw zonder schade of risico is een inventaris soms niet direct nodig, tenzij de wet dit toch vereist.

• Kostenoverweging: een inventarisatie brengt kosten met zich mee. Toch weegt dit vaak niet op tegen de mogelijke gezondheids- en juridische risico’s bij het ontbreken ervan.

Conclusie

Een asbestinventarisatie is in veel gevallen wettelijk verplicht en biedt bovendien grote voordelen op het vlak van veiligheid, efficiëntie en juridische zekerheid. Alleen in specifieke situaties, zoals bij recente gebouwen of wanneer er geen werkzaamheden gepland zijn, kan het overbodig lijken. Toch is het bijna altijd verstandig om zekerheid te hebben: een inventarisatie beschermt zowel bewoners als werknemers en voorkomt problemen op lange termijn.